Teatr Telewizji TVP

Mein Kampf

Autorem sztuki jest George Tabori, pochodzący z Węgier dramaturg, aktor i scenarzysta. Spektakl w reżyserii Roberta Glińskiego miał premierę w 1993 roku.

Podczas pobytu w Polsce z zespołem Bayerisches Staatschauspiel z Monachium George Tabori mówił w wywiadach: „Jestem Węgrem i Żydem, Amerykaninem i Anglikiem. Od przeszło dwudziestu lat mieszkam w Niemczech. Świat jest bardzo mały". Jeden z najoryginalniejszych twórców współczesnej dramaturgii światowej jest w Polsce mało znany. Właściwie tylko dwa tytuły kojarzą się z jego nazwiskiem: „Peepshow" i „Mein Kampf". 


Tabori to postać niesłychanie barwna. Węgierski Żyd (ur.1914), wysłany przez rodziców na studia do Niemiec, wbrew ich przestrogom zajął się pisaniem, jako dziennikarz i tłumacz. W 1936 r. wyemigrował do Anglii. Był korespondentem wojennym BBC, pisał powieści, sztuki teatralne i scenariusze filmowe, m.in. dla Hitchcocka i Loseya. W Stanach Zjednoczonych, gdzie trafił w 1947 roku, zetknął się z wieloma wybitnymi postaciami, jak Brecht, bracia Mann, Feuchtwanger, Chaplin. Sam zdobył uznanie jako reżyser. Wrócił do Europy (1971), osiadł w RFN, założył Bremeńskie Laboratorium Teatralne. Potem w Wiedniu otworzył własny teatr „Der Kreis" (Krąg). Na wiedeńskiej scenie odbyła się prapremiera dramatu „Mein Kampf" (1987). Autor nazwał go farsą. Zaskakujące określenie - w odniesieniu do postaci największego ludobójcy naszych czasów. Być może Tabori uległ wskazaniom Brechta, by wymierzać sprawiedliwość zbrodniarzom, wystawiając ich na pośmiewisko.

„Mein Kampf" odwołuje się do epizodu z lat młodości Adolfa Hitlera. Marząc o karierze malarskiej, przybywa do Wiednia, próbuje dostać się do Akademii Sztuk Pięknych. Prowincjonalny malarzyna, bez środków do życia, trafia do przytułku dla nędzarzy. Mieszkają tu dwaj Żydzi – sprzedawca książek Herzl i były kucharz koszerny Lobkowitz. Obaj starają się „ucywilizować" pełnego zahamowań młodzieńca. Herzl, domorosły żydowski filozof, staje się mentorem i dobroczyńcą Hitlera. Dwaj biedacy wciągają nieszczęsnego pokrakę do gry, która obnaża jego kompleksy, chorobliwą ambicję, antysemityzm. Toczą błyskotliwe, pełne humoru dialogi. Przyszły dyktator wychodzi z tej zabawy ośmieszony, niemniej – groźny. Spektakl prezentowany w Studiu Teatralnym Dwójki jest telewizyjną wersją przedstawienia Teatru Ateneum.

Autor: George Tabori

Przekład: Danuta Żmij-Zielińska
Reżyseria: Robert Gliński
Realizacja tv: Anna Hałasińska
Choreografia: Janusz Józefowicz
scenografia: Agnieszka Zawadowska
muzyka: Jerzy Satanowski

Obsada: Jan Matyjaszkiewicz (Herzl), Jan Kociniak (Lobkowitz), Artur Barciś (Hitler), Magdalena Wójcik (Gretchen), Agnieszka Pilaszewska (Pani Tod), Arkadiusz Nader (Leopold Himmlischst) oraz Tomasz Tworkowski, Andrzej Pankowski, Janusz Porębski, Ryszard Kluge, Ryszard Kleczyński, Grzegorz Kulikowski, 

czas: 113 minut